JAK OGRANICZYĆ ZUŻYCIE WODY W GOSPODARSTWIE ROLNYM? WYKORZYSTANIE WODY OPADOWEJ, ODZYSKIWANIE WODY Z GOSPODARSTWA
Największe zużycie wody występuje w rolnictwie, gdzie woda jest głównym czynnikiem produkcji, zarówno w sektorze produkcji roślinnej, ale zwłaszcza w hodowli zwierząt. Na ogólne zużycie wody składa się zużycie pośrednie i zużycie bezpośrednie. Zużycie pośrednie dotyczy procesu produkcji na wszystkich etapach, w których była potrzebna woda, np. odpowiednie nawadnianie upraw warzywnych. Zużycie bezpośrednie następuje w przypadku stosowania wody do obróbki i konsumpcji używanych codziennie produktów, np. gdy kupione warzywa płuczemy wodą lub używamy wody do ich gotowania.
W typowym gospodarstwie rolnym woda zużywana jest w gospodarstwie domowym, w budynkach inwentarskich oraz na polach. Wykorzystywana jest na:
![]() | ![]() |
Mycie maszyn rolniczych [http://hyperin.pl/]
W obliczu wzrastającej konsumpcji wody i ograniczonych jej zasobach w Polsce oraz zmian warunków klimatycznych rodzinne gospodarstwa rolne muszą bardziej wydajnie gospodarować wodą. Racjonalne zużycie wody w rolnictwie to przede wszystkim oszczędne gospodarowanie wodą, polegające na stosowaniu odpowiednich praktyk mogących przyczynić się do uzyskania istotnych jej oszczędności. Do takich praktyk należą:
Odzysk i wykorzystanie wody opadowej
Zbieranie i wykorzystywanie wody deszczowej z jednej strony pozwala zaoszczędzić cenną wodę pitną w gospodarstwie domowym, a z drugiej pomaga rozwiązać problem odprowadzania wody opadowej z powierzchni zlewni. Wszędzie tam, gdzie nie jest konieczna wysoka jakość sanitarna, wodą opadową można zastąpić ponad połowę średniego dobowego zużycia wody pitnej. Woda opadowa jest relatywnie czysta, charakteryzuje się ogólnie niskim zanieczyszczeniem bakteriologicznym. Po odpowiednim przefiltrowaniu, jakość wody opadowej pozwala na zastosowanie jej do następujących celów:
Najprostszą formą wykorzystywania wody deszczowej w gospodarstwie domowym jest gromadzenie jej w naziemnym lub podziemnym zbiorniku wykonanym z tworzyw sztucznych. Wolno stojący zbiornik na deszczówkę umieszczony w miejscu zacienionym przy elewacji budynku gromadzi wodę wypływającą wprost z rur spustowych. Może to być tradycyjna beczka lub nowoczesny pojemnik dekoracyjny. Do czerpania wody służy specjalny kran zamontowany w zbiorniku lub pompa ciśnieniowa.
![]() | ![]() |
Zbiornik może być zintegrowany z systemem odwodnienia nieruchomości. Jest to instalacja rozprowadzająca wodę deszczową do pełnego zagospodarowania i wykorzystania jej w ogrodzie lub wewnątrz budynku. Taka instalacja, która nie może być połączona w żadnym miejscu z instalacją sieci wodociągowej, składa się z następujących elementów:
![]() | ![]() |
Jednym ze sposobów zagospodarowania wody deszczowej, również jej nadmiaru w zbiorniku po obfitych i długotrwałych deszczach, jest jej wprowadzanie bezpośrednio do gruntu za pomocą/z wykorzystaniem układu rozsączającego, przed którym warto zainstalować filtr mechaniczny. Rozsączanie wody deszczowej w gruncie pozwala na zatrzymanie opadu w miejscu jego powstania i odbudowanie zapasów wód podziemnych dostępnych m. in. dla roślin. Urządzeniami służącymi do wprowadzania wody deszczowej do gruntu mogą być:
![]() | ![]() |
System może mieć formę połączonych ze sobą specjalnych skrzynek lub tuneli [https://www.fachowyinstalator.pl/]
![]() | ![]() |
Nawadnianie precyzyjne
W celu ograniczania zużycia wody oraz stworzenia optymalnych warunków wodnych dla roślin uprawnych szczególnego znaczenia nabiera stosowanie nowoczesnych technologii precyzyjnego nawadniania. Nowoczesne systemy nawodnieniowe umożliwiają oszczędne gospodarowanie wodą przez jej precyzyjne dozowanie tam, gdzie jest faktycznie potrzebna. W tym celu wykorzystuje się satelitarne systemy lokalizacyjne i nawigacyjne do pozyskiwania danych o charakterze przestrzennym (teledetekcja, GPS) oraz metody ich przetwarzania (system informacyjny GIS). Zastosowanie mogą znaleźć też małe, bezzałogowe statki powietrzne, popularnie nazywane dronami, które w dowolnym czasie, bez konieczności objeżdżania pola specjalistycznymi pojazdami, pozwolą dokładnie ocenić stan nawodnienia gleby i upraw. Na podstawie zebranych obrazów sporządzane są cyfrowe mapy potrzeb nawadniania. W oparciu o te dane nawadnianie jest wykonywane tylko wówczas, gdy zachodzi taka konieczność i w ilościach dokładnie potrzebnych roślinom. Pozwala to zaoszczędzić aż 40% wody, przy jednoczesnym zapewnieniu roślinom optymalnego uwilgocenia gleby wokół bryły korzeniowej.
![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
Mała retencja – zbiorniki, stawy, oczka wodne
Efekty wymierne przyniesie nie tylko samo oszczędzanie wody, ale niezbędne jest jej retencjonowanie, które pozwala gromadzić wodę w okresach jej nadmiaru i wykorzystywać w okresie niedoboru. Tak zebrana woda poprawia też mikroklimat na polach w okresach suszy. I to nie tylko poprzez budowę dużych zbiorników retencyjnych, ale również poprzez tzw. małą retencję, zbiorniki, stawy, oczka wodne. Zatrzymana u źródła, nie spowoduje szkód, a może być wykorzystana do mycia ciągników, maszyn, zwierząt, zabiegów środkami ochrony roślin oraz podlewania upraw, ogrodach, sadach, szklarniach.
![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
Aby uniknąć kryzysu wodnego konieczne jest oszczędzanie wody i ograniczanie jej zużycia. Stosowanie odpowiednich praktyk rolniczych może przyczynić się do uzyskania istotnych korzyści w zakresie oszczędnego gospodarowania wodą w rolnictwie, zapewniając większą ilość wody, która mogłaby zostać wykorzystana do innych celów, w tym w szczególności do celów związanych z ochroną środowiska naturalnego.
Wykorzystana literatura
Opracowali:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy