Opracowanie przygotowane na podstawie wyników konferencji w Puławach w dn. 5 marca 2020 r.
Klimatyczne uwarunkowania gospodarki wodnej w Polsce
W ostatnich latach obserwujemy zmianę klimatu, które w Polsce objawiają się nie tylko wahaniami temperatury, ale i dużymi zmianami w czasowym i przestrzennym rozkładzie opadów atmosferycznych w ciągu roku. Coraz częściej występujące ciepłe zimy z małą ilością lub brakiem pokrywy śnieżnej, stwarzają większe zagrożenie dla ozimin w wyniku wymarzania ale również nie sprzyjają odnowieniu się zasobów wody w glebie, powodując jej braki już na początku okresu wegetacyjnego. Równocześnie zwiększone parowanie w okresie wegetacyjnym zwiększa ryzyko występowania susz w okresach wrażliwych dla roślin uprawnych, a występujące susze są znacznie bardziej dotkliwe.
Dostosowanie i przygotowanie gospodarki wodnej w Polsce i polskiego rolnictwa do obserwowanych i prognozowanych zmian warunków klimatycznych jest pilnie potrzebne i wymaga zaangażowania nie tylko administracji rządowej i samorządowej, ale przede wszystkim samych użytkowników wód, których decyzje bezpośrednio wpływają na dostępność i jakość wody na obszarach wiejskich. Wobec przewidywanych częstszych susz i braków wody w rolnictwie, woda staje się dobrem wspólnym i to dobrem o znaczeniu strategicznym zarówno dziś, jak i dla kolejnych pokoleń. Ramowa Dyrektywa Wodna Unii Europejskiej, obowiązująca wszystkie państwa członkowskie, traktuje wodę jako dziedzictwo, które powinno podlegać ochronie: „Woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny, ale raczej dziedzictwem, które musi być chronione, bronione i traktowane jako takie”.